14 de October de 2024
ASPANOVASek bat egiten du “Echamos de menos” ekimenarekin, Euskadin bizitzaren amaierako arreta hobetzeko.
ASPANOVASek bat egiten du “Echamos de menos” ekimenarekin, Euskadin bizitzaren amaierako arreta hobetzeko.
- 30 elkarte, elkarte zientifiko eta elkargo profesional baino gehiago batu dira “Echamos de menos” ekimenean, Euskadin bizitzaren amaierako arreta hobetzeko ekimena.
- Kalkuluen arabera, Euskadin 22.000 pertsonak baino gehiagok behar dute arreta aringarria sufrimendua arintzeko, eta % 25ek baino gutxiagok jasoko dituzte merezi dituzten zainketak
- “Echamos de menos” plataformak premiazko deia egiten die gizarteari eta erakundeei Euskadin kalitatezko zainketa aringarriak bermatzeko.
Pertsona gehienak narriaduraren, gaixotasun kronikoaren edo aurreratuaren ondorioz hiltzen dira, eta, horren ondorioz, gainbehera-aldi bat gertatzen da. Bizitzaren azken aldi horretan, ondoez fisiko eta psikikoak gora egiten du; gaitasunak galtzen dira; mendekotasuna eta zaintza-beharra handitzen dira; eta exazerbazio klinikoak gertatzen dira, ospitaleratze sarriekin. Horri gehitu behar zaizkio heriotzaren hurbiltasunak, tristurak, zalantza existentzialek, agurrek, aldaketek sortzen dituzten beldurra eta ziurgabetasuna. Sufrimendu handiko garaia da pazienteentzat eta haien laguntzaileentzat.
Zainketa aringarri egokiek lagundu egiten dute etapa hau igarotzen sufrimendurik txikienarekin, eta erakutsi dute bizi-kalitatea hobetzen dutela; pertsonen duintasuna eta autonomia zaintzen laguntzen dute; beharrezkoak ez diren esku-hartzeen kopurua murrizten dute, biziraupena aldatu gabe; erabakiak hartzeko euskarria ematen dute; familien gainkarga gutxitzen dute; dolurako prestatzen laguntzen dute; eta, gainera, osasun-gastua gutxitzen dute eta sistemaren eraginkortasuna hobetzen dute.
Zer sumatzen dugu faltan Euskadiko bizitzaren amaierako arretan?
Euskadin, Zainketa Aringarrien Plan Estrategikoaren arabera, 22.000 pertsona baino gehiago daude bizitzaren azken fase horretan gaixotasun kronikoen edo aurreratuen ondorioz, baina erdiak baino ez daude identifikatuta, eta % 25ek bakarrik dute beren beharren arabera egokitutako zainketa-plana.
“Echamos de menos” txostenaren arabera, euskal gizarteak oraindik ere gabezia larriak ditu zainketa aringarrietan:
– Kontzientziazio falta zainketa aringarriei, horien indikazioari eta ematen dituzten onurei buruz.
– Zaintzaileei behar adinako laguntzarik ez ematea, askotan bakarrik baitaude eta ez baitute beharrezko baliabiderik maiteei laguntzeko.
– Eskuragarri dauden baliabideen datu eguneratuak, horien zuzkidura, egiaztapena eta horietara sartzeko sistema falta dira.
– Arreta aringarrian prestatutako profesionalen falta, pazienteei eta haien familiei zainketa integralak, fisikoak zein emozionalak, eskainiko dizkietenak.
– Baliabide mugatuak ospitaleetan, osasun-zentroetan, etxeetan eta egoitzetan, sufrimendu fisikoa eta psikikoa arinduko duen tratamendu duina ziurtatzeko.
– Zainketen eskuragarritasuna desberdina da, eta aldatu egiten da pazienteen kokapen geografikoaren eta egoera sozioekonomikoaren arabera.
Hildako pazienteen senide eta lagun askok beren sentimenduak adierazi dituzte: euskarri egoki bat, laguntza, informazioa edo denbora eta baliabide gehiago “faltan” izan dituztela, maite dituzten pertsonak baldintza ezin hobeetan zaindu ahal izateko. Errealitate horrek, hiltzen diren pertsonei ez ezik, haien laguntzaileei ere eragiten die, askotan arreta egokirik ez izateagatik sufrimendu emozional gehigarri bati aurre egiten baitiote.
“Echamos de menos” plataformak, egoera hori ikusarazteaz gain, aldaketa zehatzak eskatu nahi dizkie erakundeei. Eskaera nagusien artean, honako hauek nabarmentzen dira:
– Euskadiko Zainketa Aringarrien Legea, pertsona guztiek kalitatezko zainketa aringarriak jasotzeko duten eskubidea bermatuko duena, haien kokapena edo egoera edozein dela ere.
– Ospitaleetan, egoitzetan eta etxeetan arreta aringarria ziurtatuko duten baliabideetan inbertsio handiagoa egitea, osasun-arloko profesionalen prestakuntza espezializatua bermatuz.
– Pazienteei eta haien zaintzaileei laguntza psikologikoa eta soziala ematea, bai eta maiteen zaintza beren gain hartzen dutenentzako lan- eta ekonomia-babesa ere.
– Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) gomendatutako zainketa aringarrien kalitate-estandarrak betetzea, Euskal Autonomia Erkidegoko lurralde osoan arreta zuzena eta kalitatezkoa ziurtatuta.
Eusko Jaurlaritzako Osasun Saila: Zainketa aringarriek Euskadin duten egungo egoerari buruzko datu errealak eta baliabide-hornidura handiagoa eskatuz.
Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako Saila: Zaintzaileentzako laguntza indartzeko eta baliabide sozial eta ekonomikoetarako sarbidea errazteko.
Hezkuntza eta Unibertsitate Saila: Lanbide soziosanitarioetako curriculum akademikoetan zainketa aringarriei buruzko prestakuntza sartzea eskatzen du.
Organizaciones participantes:
ADELA EH – Federación de Asociaciones de Esclerosis Lateral Amiotrófica de Euskal Herria / AECC Alava – Asociación contra el cáncer de Álava / AECC Bizkaia – Asociación contra el cáncer de Bizkaia / *- / AECPAL – Asociación de enfermería de cuidados paliativos / AFAGI – Asociación de Familiares, Amigos y Personas con Alzheimer u otras demencias de Gipuzkoa / AFARABA – Asociación Alzheimer y otras demencias de Álava / AMALUR – Comunidad compasiva de Elgoibar / ARINDUZ – Sociedad vasca de Cuidados Paliativos / Asociación de mujeres con cáncer de mama metastásico / ASPANAFOA – Asociación de Padres y Madres de Niñas/os con cáncer de Álava / ASPANOVAS – Asociación de madres y padres de niños, niñas y adolescentes con cáncer de Bizkaia / BABESPEAN / BIDASOA ZUREKIN / BIDEGIN – Servicio de apoyo al duelo y enfermedad avanzada de Gipuzkoa / BIHOTZETIK – Tolosa Comunidad Compasiva / Colegio de Enfermería Álava / Colegio de Enfermería Bizkaia / COEGI – Colegio de Enfermería Gipuzkoa / FORO DE PACIENTES / Fundación DOBLE SONRISA / Fundación PIA AGUIRRECHE / GESCA – Asociación de gestores de centros asistenciales / GETXO ZUREKIN / ORIO COMUNIDAD COMPASIVA / PsicoPalis / SANTURCE HERRI ZAINTZALEAK / SECPAL – Sociedad española de cuidados paliativos / SOPELA ZUREKIN / SORTARAZI / VIVIR CON VOZ PROPIA / ZAHARTZAROA / ZARAUTZ HERRIZAINTZALEA
